បាឋកថា «ដែក និងថ្ម នៅ​ក្នុង​សម័យ​ខ្មែរ​បុរាណ-​អារ្យធម៌​អង្គរ»

ដោយ លោកសាស្រ្តាចារ្យបណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន

កាល​ពី​ដើម​ខែ​មករា​ឆ្នាំ២០១០ លោក​សាស្រ្តា​ចារ្យ​បណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន អម​ដោយ​និស្សិត​ជាង​១០​នាក់​ទៀត បាន​ចុះ​សិក្សា​ដល់​ទី​តាំង​ស្ថានីយ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ព្រះវិហារ ក្នុង​គោល​បំណង​ស្វែង​រក​ស្ថានីយ​បុរេ​ប្រវត្តិ​ម្លូ​ព្រៃ ដែល​លោក​ ប៉ូល លឺវី បាន​បង្ហាញ​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​មួយ​របស់​សាលា​បារាំង​ចុង​បូព៌ានៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៤២​។

ចៃដន្យ​ណាស់ នៅ​ពេល​ដែល​ពួក​គាត់​បាន​ទៅ​ដល់​ព្រៃ​របោះ​មួយ ចំងាយ​ប្រហែល​២​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ភាគ​ខាង​ត្បូង​នៃ​ទី​រួម​ស្រុក​ឆែប មាន​រថយន្ត​ដឹក​ដី និង​គ្រឿង​ចក្រ​កាយ​ដី​ជា​ច្រើន​គ្រឿង​ដែល​កំពុង​តែ​ឈូស​ឆាយ​ដី​ដើម្បី​សាង​សង់​ផ្លូវ​ត​ភ្ជាប់​តំបន់​អាស៊ាន។ នៅ​ពេល​នោះ​ ក្រុម​ការ​ងារ​រ​បស់​គាត់​បាន​ប្រទះ​ឃើញ​ដី​ខ្មៅ​ដូច​ផេះ ដុំ​ថ្ម​ខ្មៅ​ស្រិល​ជា​ច្រើន និង​បំពង់​សប់​ខ្យល់ ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ជីក​គាស់​ចេញ​ពី​ដី។ ភ្លាម​នោះ ពួក​គាត់​បាន​ផ្អាក​ការ​ងារ​ចុះ​ទៅ​ពិនិត្យ និង​សិក្សា​នៅ​ទី​តាំង​ស្ថានីយ​បុរេ​ប្រវត្តិ ខាង​លើ​។ រឿង​នោះ វា​បាន​ប្រែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​របក​គំហើញ​ថ្មី​នៃ​ឧស្សាហកម្ម​ដែក​ខ្មែរ​បុរាណ​ទៅ​វិញ។​

ការណ៍​នេះ បញ្ជាក់​ថា​មនុស្ស​ខ្មែរ​បុរាណ មាន​បច្ចេកទេស​ខាង​វិទ្យាសាស្រ្ដ​ខ្ពស់ ក្នុង​ការ​ចម្រាញ់​រ៉ែ​ដែក និង​បញ្ជាក់​ថា​ពួក​គេ​ចេះ​ពីរ​បៀប​ប្រើ​ភ្លើង​ដើម្បី​ទទួល​បាន​ដែក​ដែល​មាន​គុណ​ភាព​ល្អ ក៏​ដូច​ជា​សមាសភាព​គីមី​ដទៃ​​ទៀត​ដែ​ល​មាន​ភាព​ប្រហាក់​ប្រហែល​គ្នា ។ សក្ខី​កម្ម​ទាំង​នោះ បញ្ជាក់​ថា មនុស្ស​ខ្មែរ​មុន​សម័យ​អង្គរ ចេះ​ប្រើ​កំដៅ រាប់​ពាន់​អង្សាសេ ដើម្បី​រំលាយ​ដែក។

បាឋកថា​នេះ នឹង​បង្ហាញ​ថា​តើ​ឧស្សាហកម្ម​ដែក​ដើរ​តួ​សំខាន់​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច​ខ្លះ សម្រាប់​ភាព​សម្បូរ​បែប និង​ភាព​អស្ចារ្យ​នៃ​វប្បធម៌ និង​អារ្យ​ធម៌​ខ្មែរ ពី​ព្រោះ​មនុស្ស​ខ្មែរ​បុរាណ ចេះ​បង្កើត និង​ស្ល គ្រឿង​សព្វាវុធ និង​របស់​ប្រើ​ប្រាស់ ជា​ច្រើន​ប្រភេទ​អំពី​ដែក សម្រាប់​ការ​ពារ​ជាតិ និង​តម្រូវ​ការ​សង្គម​។ ពួក​គាត់​ចេះ​ផលិត​ឧបករណ៍​អំពី​ដែក ដូចជា​ពន្លាក ភឹង​ (ចបត្រសេះធ្វើអំពីដែក) យក​ទៅ​កាត់​ថ្ម​ភក់ និង​ថ្ម​បាយ​ក្រៀម​សម្រាប់​កសាង​ប្រាសាទ​ជា​ច្រើន​កន្លែង​។

បាឋកថានេះជាភាសាខ្មែរ។

ចូលរួមដោយសេរី!

avatar
  • August 21, 2015 · 6:30 pm
  • Bophana Center
  • Conferences