អនុស្សាវរីយ៍នៅជំរំព្រំដែនខ្មែរ, ៤០ឆ្នាំក្រោយមក

រៀបចំដោយអ្នកស្រី ទ្រឿង អ៊ីដាង, រូបថតដោយលោក ខូលីន ក្រាហ្វថិន

សិល្បករ និង​បញ្ញវន្ត​ជំនាន់​ថ្មីៗ​នេះ​បាន​ចាប់ផ្តើម​សិក្សា​កាន់តែ​ស៊ីជម្រៅ​ទៅលើ​អត្ថន័យ​នៃ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ​ក្រោយ​ឆ្នាំ​១៩៧៩ ពោលគឺ​នៅពេល​ដែល​ជនភៀសខ្លួន​កម្ពុជា​ដ៏​ច្រើន​សន្ធឹកសន្ធាប់​បាន​ភៀសខ្លួន​នៅលើ​ផ្លូវ​ដ៏​វែងឆ្ងាយ​ឆ្ពោះ​ទៅកាន់​ជំរំ​ជនភៀសខ្លួន​នៅឯ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-ថៃ។ ក្នុង​ចំណោម​នោះ មាន​ជំរំ​មួយ​ដែល​ធំ​ជាងគេ​មាន​ឈ្មោះថា “ខៅអ៊ីដាង” (KID) មាន​ទំហំ​ប៉ុន​ទីក្រុង​តូច​មួយ​ដែលមាន​ប្រជាជន​ស្នាក់​អាស្រ័យនៅ​ដល់ទៅ​ជាង​១៣ម៉ឺន​នាក់​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៨០។ នៅទីនោះ ក៏ដូចជា​នៅ​ជំរំ​ឯទៀត​នៅតាម​ព្រំដែន ពួកគេ​បាន​រស់នៅ​ក្នុង​គំនាប​រវាង​ការ​បាត់បង់ និង​ភាព​រីករាយ ដោយ​រង់ចាំ​ការ​តាំង​ទីលំនៅ​ថ្មី​នៅក្នុង​បណ្តា​ប្រទេស​ជ្រកកោន​ឯ​លោក​ខាងលិច ឬ​បើ​មិន​ដូច្នោះ ពួកគេ​នឹង​ធ្វើ​មាតុភូមិ​និវត្តន៍​ត្រឡប់​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​វិញ។

ពិព័រណ៍​នេះ​នឹងនាំ​សំឡេង​របស់​សិល្បករ សកម្មជន ក៏ដូចជា​សមាជិក​នៅក្នុង​សហគមន៍ ទៅកាន់​កិច្ចសន្ទនា​រួមគ្នា​មួយ​ដោយ​ផ្ដោតសំខាន់​លើ​ការ​រស់ឡើងវិញ​ជាមួយនឹង​សិល្បៈ​នៅ​កម្ពុជា​សព្វថ្ងៃ ព្រមទាំង​ការចងចាំ​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​ជំរំ​ព្រំដែន​ខ្មែរ។

ក្រៅពី​ពិព័រណ៍ Online ដែល​លោកអ្នក​កំពុង​ទស្សនា ពិព័រណ៍​នេះ​ក៏​កំពុង​ដាក់បង្ហាញ​នៅឯ​មជ្ឈមណ្ឌល​បុប្ផាណា​ចាប់ពី​ថ្ងៃនេះ​រហូតដល់​ថ្ងៃទី​១៤ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០២១។ សូម​ផ្ញើសារ​ទៅ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​បុប្ផាណា​ (Bophana Center) ឬក៏​ផ្ញើអ៊ីមែល​ទៅកាន់ communication@bophana.org ដើម្បី​កក់​កន្លែង​មក​ទស្សនា​ពិព័រណ៍​នេះ។ មជ្ឈមណ្ឌល​អាច​ទទួល​សាធារណជន​បាន​ត្រឹម​១០​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​មួយ​លើក។

ពិព័រណ៍​នេះ​នឹង​ធ្វើឡើង​អម​ជាមួយនឹង​ព្រឹត្តិការណ៍​សំខាន់ៗ​មួយចំនួន​ទៀត​ដែលនឹង​ប្រព្រឹត្តទៅ​ក្នុង​ខែ​កក្កដា​នេះ។ សូម​តាមដាន​គេហទំព័រ ឬ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​បុប្ផាណា។

កម្មវិធី​នេះ​គាំទ្រ​ដោយ Interdisciplinary Histories Research Cluster នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ British Columbia ក្រុង Vancouver ប្រទេស​កាណាដា។

avatar
  • July 1, 2021 · 6:00 pmOnline
  • Bophana Center
  • Exhibitions

ជន​ភៀសខ្លួន – ៤០​ឆ្នាំ​ក្រោយមក, រូបថត​ពី​ព្រំដែន​កម្ពុជា-ថៃ ឆ្នាំ​១៩៨០

អំពី​អ្នក​ថតរូប៖ លោក ខូលីន ក្រាហ្វថិន

បាវអង្ករ​ត្រៀម​សម្រាប់​ចែកចាយ​នៅក្នុង​កម្មវិធី​ជំនួយ​ស្បៀងអាហារ “Land Bridge” នៅឯ​ភូមិ​ណងចាន់។

ប្រជាជន​ជាច្រើន​បាន​ឈរ​រង់ចាំ​រាប់ម៉ោង​ក្រោម​កម្ដៅថ្ងៃ​ដើម្បី​ទទួលបាន​អង្ករ​មួយបាវ។

គ្រួសារ​មួយ​កំពុង​នឿយហត់ ហើយ​ឈប់សម្រាក​តាមផ្លូវ​ត្រឡប់ចូល​ស្រុកខ្មែរ​វិញ។

ប្រជាជន​ខ្មែរ​រាប់ពាន់​នាក់​បាន​មក​ប្រមូល​អង្ករ។

គ្រួសារ​មួយ​រីករាយ​យ៉ាងខ្លាំង​ក្រោយពី​ទទួលបាន​អង្ករ។

ក្នុងខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​១៩៨០ មជ្ឈមណ្ឌល​ទទួល​ជនភៀសខ្លួន​ខៅអ៊ីដាង​គឺជា​ទីក្រុង​ឫស្សី​ដែល​កំពុង​សាងសង់។

រូបត្លុក​មានចលនា​ធ្វើពី​ឫស្សី​នៅឯ​ជំរំ​ខៅអ៊ីដាង។

ការ​ចម្អិន​បាយ​ក្នុង​មជ្ឈមណ្ឌល​ផ្គត់ផ្គង់​អាហារ​សម្រាប់​ម្តាយ​និង​កុមារ។

នៅឯ​មជ្ឈមណ្ឌល​ទទួល​ជនភៀសខ្លួន​ស្រះកែវ (ជំរំ​ខ្មែរក្រហម) ទស្សនិកជន​រាប់ពាន់​នាក់​កំពុង​ទស្សនា​ឆាក​កំប្លែង​មួយ។

ទឹកថ្លុក​នៅឯ​ស្រះកែវ​ក្នុង​រដូវវស្សា​ដែល​នាំមក​នូវ​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សុខភាព។ ក្រោយមក​ជំរំ​នេះ​ក៏បាន​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទីតាំង​ទៅ​កន្លែង​ផ្សេង​ដើម្បី​ចៀសវាង​ការ​ផ្ទុះឡើង​នៃ​ជំងឺ​អាសន្នរោគ។

នៅឯ​ណងសាមិត ក្មេងស្រី​ម្នាក់​តស៊ូ​រែកទឹក​ទាំង​កណ្ដាល​ភ្លៀង។

នៅឯ​ណងម៉ាក់មុន មាន​បដា​មួយ​សរសេរ​ថា “Khmer people stay here living by humanitarian aid” (ប្រជាជន​ខ្មែរ​រស់នៅ​ទីនេះ​ដោយសារ​ជំនួយ​មនុស្សធម៌)។ ប៉ុន្មាន​សប្តាហ៍​ក្រោយមក បដា​នេះ​ក៏​ត្រូវបាន​បំផ្លាញ​ចោល​ទៅវិញ​ដោយសារ​ការ​វាយប្រហារ​របស់​វៀតណាម។

ថ្នាក់​របាំ​បុរាណ​មួយ​នៅឯ​ខៅអ៊ីដាង។